Bu hususta Yönetmelik Resmi Gazetede 22 Ağustos 2024 tarihinde yayınlanmış olup yürürlük tarihi de yayınlanma tarihidir.

 Bu yönetmeliğin amacı;  5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 8/K maddesi uyarınca, üst üste iki yıl süreyle işlenmeyen tarım arazilerinin Bakanlıkça kiraya verilerek tarımsal üretime kazandırılmasına yönelik usul ve esasları belirlemektir.

•  Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan tarım arazileri kapsam dışındadır.
• Mülkiyeti gerçek ve tüzel kişilere ait olan ve üst üste iki yıl süreyle işlenmeyen tarım arazileri bu kapsamdadır.

KİRALANACAK TARIM ARAZİSİNİN TESPİTİ NASIL YAPILIR?

• Arazi Tespit Komisyonu; kadastro parsel verileri, uydu görüntüleri, coğrafi bilgi sistemleri, diğer kamu kurumlarından elde edilecek veriler üzerinden yapılacak çalışmalar ve yerinde gerçekleştirilecek arazi kontrolleri ile işlenmeyen tarım arazilerini tespit eder. 
• Dikili ve örtü altı tarım arazileri kiralama işlemleri kapsamına alınmaz. 
• Kiralama tarımsal amaçlı olarak ve sezonluk olarak yapılır.
• Kiralama sezonu 1 Eylül ve 31 Ağustos tarihleri olup tespit için de bu tarihler önem arz etmektedir.
• Parselin bir kısmı işlenmeyen bölüm varsa, bu bölüm işlenmeyen tarım arazisi olarak değerlendirilebilir.
• Kiralama sezonu içerisinde, kiralanan tarım arazilerinin maliklerinden herhangi biri tarafından bir sonraki sezonda üretim yapacağına dair bir başvuru yapılmaması durumunda bu araziler üst üste iki yıl işlenmeyen tarım arazileri listesine eklenir.
• İşlenmeyen tarım arazisi listesi 5 gün süre ile elektronik ortamda ve il müdürlüğü internet sitesinde ilan edilir. Arazi malikleri ve diğer ilgililer, listeler ile ilgili itirazlarını ilan süresi içerisinde Arazi Tespit Komisyonuna yapabilirler. Komisyon bu itirazları üç gün içinde karara bağlar. İtirazların değerlendirilmesi sonucu oluşturulan nihai liste mülki amirin veya yetkili kıldığı kişinin onayı ile kesinleşir.

TARIM ARAZİSİNİN KİRALANMASI

• Kesinleşen işlenmeyen tarım arazileri listesinde yer alan tarım arazileri için rayiç kira bedelleri tespit edilir Kiralanacak Tarım Arazileri Listesi oluşturulur. Listede kiracıların yetiştirebilecekleri ürün veya ürün gruplarına da yer verilir. Bu araziler, kira geliri arazi maliklerine ait olmak üzere, arazinin vasfının değiştirilmemesi ve kiralayan tarafından tarımsal üretimde kullanılması şartıyla Arazi Kiralama Komisyonu tarafından kiralanır
• Kira bedeli, Arazi Kiralama Komisyonu tarafından takdir edilen rayiç kira bedelinden düşük olamaz.
• Tedbir kararı bulunan parseller kiralamaya konu edilmez.
• İlan edilen tarım arazilerini kiralamak isteyenler, Tarım Arazisi Kiralama Talep Formunu eksiksiz olarak doldurarak ilan süresi içerisinde İl Müdürlüğüne başvuru yapabilecekleri gibi TED Portalı üzerinden de başvuru yapabileceklerdir.
• Gerçek kişi başvurularında Türk vatandaşı olmak zorunlu olduğundan yabancılar başvuru yapamayacaklardır.
•  Kiralama öncelikli olarak; kiraya verilecek tarım arazisinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenlere, sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına yapılır.
• Burada dikkat edilmesi gereken husus eğer ki öncelikli gruplardan biri teklif verir ise diğer kişilerin yüksek teklif vermesi önemsiz olup kiralama öncelikli gruba yapılacaktır.
• Kira sözleşmesi matbu olup kira sözleşmelerinin notere tasdik veya tecili zorunlu değildir.
• Kira bedeli arazi sahibine ödenecek. Arazi maliklerine veya hak sahiplerine ulaşılamaması halinde; kira bedelleri Bakanlıkça belirlenecek bir kamu bankasında araziye özgülenerek açılacak üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılır. Mülkiyeti ihtilaflı tarım arazilerinde ihtilafın giderilmesi halinde biriken kira geliri ve ferileri hak sahiplerine payları oranında dağıtılır.
• Paranın nemalandırılacağı kamu bankasının tespiti amacıyla, uygulanacak faiz oranlarına ilişkin tüm kamu bankalarından Bakanlıkça yazılı teklif istenir. Teklifler değerlendirildikten sonra en yüksek faizi veren kamu bankası şubesinden uygulanacak faiz ile ilgili yazılı teyit alınır. Para, en yüksek faizi vermeyi kabul eden kamu bankasında nemalandırılır. 
• Kiracı tarımsal üretim planlaması kapsamında belirlenen ürün/ürün gruplarını üretmekle, genel tarımsal üretim tekniklerine riayet etmekle, toprağın yapısını bozacak uygulamalardan kaçınmakla, arazi üzerindeki çok yıllık bitkiler ve varsa sabit tesisleri korumakla yükümlüdür. Bu hususlara dikkat edilmemesi ve verilen sürede de aykırılığın giderilmemesi halinde kira sözleşmesi feshedilir.

TARIM ARAZİSİNİN RAYİÇ KİRA BEDELİ TESPİTİ NASIL YAPILIR?

• Tarım arazilerinin rayiç kira bedelinin tespitinde emsal olarak kullanılmak üzere, kiralanacak tarım arazisi ile benzer özellikte ve aynı yerleşim yerinde bulunan en az üç adet kiralanmış tarım arazisi tespit edilecek.
• Emsal olarak kullanılacak tarım arazisinin belirlenmesinde akrabalar ve hissedarlar arası kiralama, sosyal nedenlerle kiralamalar gibi özel amacı olan kiralama bedellerinin piyasa koşullarını temsil kabiliyetlerine dikkat edilecek.