Günümüzde gelişen ve değişen teknoloji ile beraber sosyal medya platformları hayatlarımızın büyük bir parçası haline gelmiştir. Yedisinden yetmişine herkesin birçok sosyal medya platformuna üyeliği bulunmakta ve insanlar videolar, fotoğraflar çekip diledikleri gibi paylaşmaktadır. Elbette gelişen ve değişen bu teknoloji karşısında özel hayata dair birçok ihlal de ortaya çıkmaktadır.
Öncelikle “Özel Hayat” kavramını tanımlamak gerekir. Yargıtay 12. Ceza Dairesinin bir kararında özel hayat şu şekilde tanımlanmıştır: “Özel hayat; kişinin sadece gözlerden uzakta, başkalarıyla paylaşmadığı, kapalı kapılar ardında, dört duvar arasındaki yaşantısı ve mahremiyetinden ibaret değil, herkesin bilmediği veya bilmemesi gereken, istenildiğinde başka kişilere açıklanabilen, tamamen kişiye özel hayat olayları ve bilgilerin tamamını içerir.”
Bu tanımdan anlaşılacağı üzere özel hayat yalnızca kişinin uygunsuz fotoğraflarının paylaşılmasından ibaret olmayıp aynı zamanda herkesin bilmesini istemediği durumları da kapsayacak dört duvar arasındaki yaşantısının da üzerinde bir tanımdır.
Burada dikkat edilmesi gereken husus özel yaşam ayrımını doğru bir şekilde yapabilmektir. Kişinin her fotoğrafının paylaşılması her olayda özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturmayabilir. Burada önemli olan mağdurun başkalarının görmesini ve bilmesini istemeyeceği özel yaşam alanına ilişkin görüntülerin ifşa edilmesidir. Bu kıstas bir Yargıtay kararında şu şekilde açıklanmıştır:
“…Daha önce mağdurun bilgisi ve rızası dahilinde yayımlandığı anlaşılan mağdurun günlük kıyafetleriyle poz vermiş şekilde çektirdiği resimleri, mağdurun başkalarının görmesini ve bilmesini istemeyeceği özel yaşam alanına ilişkin görüntüler olarak kabul edilemeyeceğinden, mağdurun kişisel veri niteliğindeki resimlerini ve cep telefonu numarasını, hukuka uygunluk nedenlerinin bulunmaması nedeniyle hukuka aykırı olduğunda tereddüt bulunmayan bir yöntemle yayımlayan sanığın eyleminin, TCK’nın 136/1. madde ve fıkrasında tanımlanan verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçunu oluşturacağı gözetilmeden, suç vasfında yanılgıya düşülerek, yasal ve yeterli olmayan gerekçelerle sanık hakkında TCK’nın 134/2. madde ve fıkrasında düzenlenen görüntü veya seslerin ifşa edilmesi suretiyle özel hayatın gizliliğini ihlal suçundan mahkumiyet kararı verilmesi, bozma nedenidir” …(Yargıtay 12. Ceza Dairesi-Karar: 2020/7459)
- Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (TCK Md. 134)
Sosyal medya ile özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun oluşabilmesi için mağdurun özel hayatı ile ilgili görüntü, video veya seslerin hukuka aykırı olarak 3. kişilerle paylaşılması, ifşa edilmesi gerekmektedir. Örneğin, bir kimsenin başkalarının görmesini istemeyeceği özel fotoğrafını partneri ile paylaşması ve partnerinin bu görüntüyü herkesin görebileceği bir şekilde sosyal medya platformunda paylaşması olayında TCK 134/2 gündeme gelecektir. İlgili yasa hükümleri şöyledir:
(1) Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
(2) Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.
Bir başka örnek ise güncel tarihli bir Yargıtay kararından verilebilir: “…sanığın katılan tarafından kendisine gönderilen ve katılanın başkalarının görmesini ve bilmesini istemeyeceği özel yaşam alanına ilişkin görüntüler olarak kabul edilecek görüntüleri ile yine sanığın katılanın yataktayken çekilen fotoğrafının rızası bulunmaksızın hukuka aykırı olarak katılanın yakınlarına paylaştığı, bu sebeple sanığın eylemlerinin kül halinde “Özel Hayatın Gizliliğini İhlal” suçu kapsamında kaldığı anlaşılmakla…” (9. CD., E. 2023/20 K.2023/769 T. 20.02.2023)
Sosyal medya aracılığı ile özel hayatın gizliliğini ihlal suçu şikayete tabi suçlardandır. O sebepledir ki mağdur şikayet başvurusunda bulunmadıkça savcı soruşturma yapamaz.
Sosyal medya aracılığı ile özel hayatın gizliliğini ihlal suçu uzlaştırma kapsamında olan suçlar arasında yer alır. İşbu sebeple şayet soruşturma aşamasında mağdur ve fail arasında uzlaşma sağlanır ise savcılık tarafından takipsizlik kararı verilecektir. Ancak uzlaşma sağlanamazsa savcılık tarafından hazırlıklar tamamlanarak ceza davası açılır.
Sosyal medya aracılığı ile özel hayatın gizliliğini ihlal suçunda görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir.
